Saltatu arakatzailea

Argitalpenak

Jarduera fisikoa, kirola eta bizitza
Ariketa fisikoaren eta kirolaren onurak, kalteak eta zentzua

Egileak:

    J.González Aramendi

Euskeran ere aukera duzu: Actividad física, deporte y vida

Publikazio hau azpiko bildumaren tomo bat da:

Gorputza eta arima

Edukien aurkibidea

  1. Hitzaurrea . 14 or.

  2. I Sarrera

    1. 1. Atala
      1. Garuna, jarduera fisikoa eta bizi­tza . 20 or.
      2. Jarduera fisikoa, aspal­diko asmakizuna. 20 or.
      3. Garunean dago horren azalpena. 23 or.
      4. Beste zenbait elementu ezinbesteko. 24 or.
      5. Gazteen bizitasuna. 26 or.
    2. 2. Atala
      1. Kon­tzeptuak argitu nahian . 28 or.
      2. Jarduera fisikoa, ariketa fisikoa, jolasa eta kirola. Zein da al­dea?. 28 or.
      3. Forma fisikoa. 30 or.
      4. Osasunarekin lotutako forma fisikoa. 30 or.
      5. Kirol trebetasunarekin lotutako forma fisikoa. 31 or.
      6. Forma fisiko fisiologikoa. 32 or.
      7. Osasuna. 32 or.
    3. 3. Atala
      1. Mitoak, beharrak eta interesak . 34 or.
        1. 1. Mitoa. Jarduera fisikoa garesti atera­tzen da. 34 or.
        2. 2. Mitoa. Jarduera fisikoa egiteak denbora asko ken­tzen du. 34 or.
        3. 3. Mitoa. Haurrak berez dira oso ak­tiboak. Ez dute behar heziketa fisikoko eskolarik, ez eta jarduera fisiko antolaturik ere. 35 or.
        4. 4. Mitoa. Jarduera fisikoa gazteen­tzat da. Ni jada ez nago neke-lan horietarako. 36 or.
        5. 5. Mitoa. Industrializatutako herrial­deetan bizi garenon­tzat soilik da beharrez­koa jarduera fisikoa. Gara­tzen ari diren herrial­deetako biztanleek beste arazo ba­tzuk dituzte. 37 or.
      2. Zenbat ariketa egin behar da?. 38 or.
      3. Adin eta egoera desberdinak. Behar eta interes desberdinak. Motibazio desberdinak. 39 or.
  3. II Ezkutuko eta ageriko onurak

    1. Sarrera. Jarduera fisikoa erregulartasunez egiteak gizarte aurreratuetan sorrarazten dituen onurak . 42 or.
    2. 4. Atala
      1. Jarduera fisikoa erregulartasunez egiteak haurrei eta gazteei dakarz­kien onurak . 44 or.
      2. Zer lotura dago haurren jarduera fisiko edo forma fisikoaren eta egungo nahiz etor­kizuneko osasun onaren artean?. 45 or.
      3. Haur eta gazteek jarduera fisikoa egin dezaten ziurta­tzea. 47 or.
    3. 5. Atala
      1. Jarduera fisikoa erregulartasunez egiteak per­tsona hel­du gazteei ekar­tzen diz­kien onurak . 50 or.
      2. Herio­tza goiztiarrari aurre har­tzea. 50 or.
      3. Ku­tsagarriak ez diren gaixotasun kronikoen preben­tzioa eta kontrola. 51 or.
      4. Gaixotasun kardiobaskularrak. 52 or.
      5. Hiperten­tsioa. 53 or.
      6. Osteoporosia. 54 or.
      7. Diabetea. 56 or.
      8. Minbizia. 57 or.
      9. Koloneko minbizia. 58 or.
      10. Bularreko minbizia. 59 or.
      11. Pisua kontrola­tzen eta obesitatea izateko arriskua murrizten lagun­tzen du. 59 or.
      12. Hezurrak, muskuluak eta artikulazioak ondo izaten eta ahalmen fun­tzionalari eusten lagun­tzen du. 61 or.
    4. 6. Atala
      1. Jarduera fisikoa erregulartasunez egiteak adineko jendeari ekar­tzen diz­kion onurak . 62 or.
      2. Forma fisikoa – Ezintasuna – Menpekotasuna: joan-etorriko gradientea?. 63 or.
      3. Adinak ekar­tzen dituen al­daketa fisiologiko egituraz­koak eta fun­tzionalak. 64 or.
      4. Forma fisikoak eguneroko bizimoduan duen eragina. 66 or.
      5. Ohiko egoera jakin ba­tzuetan dauden adineko per­tsonen jarduera fisikoa. 68 or.
      6. Gaixotasun baskular periferikoa. Al­diz­kako hu­tsegitea. 68 or.
      7. Biriketako gaixotasun kronikoa. 69 or.
      8. Artritisa. 69 or.
    5. 7. Atala
      1. Ariketa fisikoa egiteak emakumeari berariaz dakarzkion onurak . 72 or.
      2. Zer dela-eta emakumeari eskainitako atal labur hau?. 72 or.
      3. Emakumez­koa Olinpiar Jokoetan. 73 or.
      4. Hiru aro emakumearen bizi­tzan. 75 or.
      5. Emakume gaztea. 75 or.
      6. Haurdunal­dia eta ariketa fisikoa. 78 or.
        1. A.- Jarduera fisikoa eta kirola lehia kirolaria ez den emakume haurdunaren­tzat. 80 or.
        2. B.- Ariketa fisikoa eta kirola lehia kirolean ari­tzen den emakume haurdunaren­tzat. 83 or.
      7. Erditu ondorengo ariketa fisikoa. 83 or.
      8. Menopausia. 85 or.
    6. 8. Atala
      1. Onura psikologikoak . 88 or.
      2. Ariketa fisikoaren bitartez an­tsietatea gu­txi­tzea. 89 or.
      3. Depresioa. 90 or.
      4. Autoestimua. 92 or.
      5. Ariketa fisikoa eta loa. 92 or.
    7. 9. Atala. Ekonomi onurak . 94 or.
  4. III AGERIKO KALTEAK

    1. Sarrera . 100 or.
    2. Jarduera fisikoak eragiten dituen kalteak. 100 or.
    3. 10. Atala
      1. Helburu nagusia: Bat-bateko heriotza . 102 or.
      2. Bat-bateko herio­tza. 103 or.
      3. Hasi aurretik. 103 or.
      4. Ariketa fisikoa eten. 104 or.
    4. 11. Atala
      1. Garuneko konmozioak kirolean . 106 or.
      2. Ebaluazioa jokalekuan. 107 or.
      3. Atzera kirola egitera. 108 or.
      4. Kaskoa, babesgarririk eragingarriena. 109 or.
    5. 12. Atala
      1. Bat-bateko kirol lesioak . 112 or.
      2. Primum non nocere. 113 or.
      3. Price. 113 or.
      4. Giharretako lesioak. 115 or.
      5. Lehiara itzul­tzea lesioaren ostean. 117 or.
      6. Giharretako karranpa. 118 or.
    6. 13. Atala
      1. Ho­tzak eta beroak eragindako lesioak . 120 or.
      2. Giro beroarekin ariketa egiteak eragin di­tzakeen lesioak. 122 or.
      3. Beroagatiko akidura. 122 or.
      4. Bero kolpea. 123 or.
      5. Hipertermiari nola aurre hartu. 124 or.
      6. Bero denean iraupen laster­ketak egiteko jarraitu beharreko arauak. 124 or.
      7. Giro ho­tzarekin ariketa egiteak eragin di­tzakeen lesioak. 125 or.
      8. Ho­tzetan ibil­tzearen ondorioak. 126 or.
      9. Hipotermia nola tratatu. 127 or.
      10. Nola aurre hartu hipotermiari. 127 or.
      11. Estres termikoa haurrengan. 128 or.
    7. 14. Atala
      1. Infekzioa eta kirola . 130 or.
      2. Ar­nas infekzioak. 131 or.
      3. Ho­tzeria arrunta. 131 or.
      4. Gripea. 132 or.
      5. Faringitisa. 133 or.
      6. Mononukleosis ku­tsagarria. 133 or.
      7. Faringoamigdalitisa. 134 or.
      8. Larruazaleko infekzioak. 135 or.
      9. Birusek sortutako larruazaleko infekzioak. 135 or.
      10. Bak­teriek sortutako larruazaleko infekzioak. 136 or.
      11. Onddoek sortutako infekzioak. 137 or.
    8. 15. Atala
      1. Ariketa fisikoak eragindako asma . 138 or.
      2. Ezaugarriak eta sintomak. 140 or.
  5. IV ezkutuko kalteak

    1. Sarrera . 145 or.
    2. Kirola egiteak, kirol antolakuntzak eta irabazteko grinak sortutako ondoezak. 145 or.
    3. 16. Atala
      1. Kirolariaren anemia . 146 or.
      2. Odola. 146 or.
      3. Kirolariaren anemia. 147 or.
      4. Kirolariaren pseudoanemia. 150 or.
      5. Odola aberastea. 150 or.
    4. 17. Atala
      1. Elikadura desoreka kirolariengan . 154 or.
      2. Nola an­tzeman anorexia bat, bulimia bat edo beste elikadura desoreka ba­tzuk. 155 or.
      3. Anorexia an­tzemateko iriz­pideak. 155 or.
      4. Bulimia an­tzemateko iriz­pideak. 156 or.
      5. Beste elikadura desoreka ba­tzuk an­tzemateko iriz­pideak. 156 or.
      6. Anorexiaren alarma seinaleak. 157 or.
      7. Bulimiaren alarma seinaleak. 158 or.
      8. Elikadura desoreken tratamendua. 158 or.
      9. Elikadura desoreka kirolariengan. 159 or.
      10. Emakume Kirolariaren Hirukoa. 159 or.
      11. Emakume Kirolariaren Hirukoa zerk eragiten duen. 161 or.
      12. Nola an­tzematen da?. 162 or.
      13. Nola aurre hartu Emakume Kirolariaren Sindromeari. 162 or.
      14. Tratamendua. 163 or.
    5. 18. Atala
      1. Deshidrata­tzea eta berriro hidrata­tzea . 164 or.
      2. Deshidrata­tzea. 164 or.
      3. Ariketa egiten hasi aurretik hidrata­tzea. 165 or.
      4. Likidoak berri­tzea ariketa egiten den bitartean. 165 or.
      5. Tenperatura eta likidoaren zaporea. 166 or.
      6. Ur hu­tsa, ura elek­trolitoekin, ura azukreekin. 166 or.
      7. Gomendio orokorrak. 168 or.
    6. 19. Atala
      1. Gainentrenamendua eta akidura kronikoa . 170 or.
      2. Estresaren kontzeptua. 170 or.
      3. Jarduera fisikoari egoki­tzea. 172 or.
      4. Atletaren gainentrenamenduaren sindromea. 175 or.
      5. Zerk eragiten du gainentrenamendua?. 176 or.
      6. Nola an­tzeman gainentrenamenduaren sindromea daukagula?. 177 or.
      7. Nola aurre hartu gainentrenamenduaren sindromeari?. 178 or.
      8. Tratamendua. 178 or.
    7. 20. Atala
      1. Adinaren eragin erlatiboa . 180 or.
      2. Adinaren Eragin Erlatiboaren Definizioa. 180 or.
      3. RAE ikaste­txean. 181 or.
      4. RAE kirolean. 181 or.
      5. Nola gerta­tzen da RAE?. 183 or.
      6. RAE Espainiako futbolaren lehen mailan. 185 or.
      7. RAE Gipuz­koako futbolean. 185 or.
      8. Murriztu edo desagerrazari al dezakegu Adinaren Eragin Erlatiboa?. 186 or.
      9. Konklusioak. 186 or.
    8. 21. Atala
      1. Dopajea . 188 or.
      2. Dopa­tzearen historia laburbil­duta. 189 or.
      3. Ardurak eta ondorioak. 190 or.
      4. Dopa­tzeak kirolariaren osasunari eragin diezaz­kiokeen kalteak. 191 or.
      5. Dopa­tzeak atletaren kirol bizi­tzari ekar diezaz­kiokeen kalteak. 192 or.
      6. Atletaren inguruko jendearen ardurak. 192 or.
      7. Dopa­tzeko substan­tziak eta metodoak. 195 or.
      8. Dopa­tzea gel­diarazteko edo eteteko neurriak. 196 or.
      9. Dopa­tzearen aur­kako kontrolak. 197 or.
      10. Substan­tziak mar­ka­tzea. 198 or.
      11. Babesle­tzaren legea. 198 or.
      12. Heziketa eta antolakun­tza neurriak. 198 or.
  6. V Ariketa fisikoaren eta kiroralen zentzua

    1. Sarrera . 203 or.
    2. Jarduera fisikoaren eta kirolaren sustapena. Kirol etikoaren sustapena. 203 or.
    3. 22. Atala
      1. Jarduera fisikoaren eta kirolaren sustapena . 204 or.
      2. Kontraesana. 204 or.
      3. Jarduera fisikoa sustatu beharra. 205 or.
      4. a) Osasuna. 206 or.
      5. b) Kirola. 206 or.
      6. Sustapenaren helburuak. 207 or.
      7. Hona hemen biztanleriaren artean jarduera fisikoa susta­tzeko zenbait bide:. 207 or.
      8. Mezu indar­tsuagoa eta argiagoa. 209 or.
    4. 23. Atala
      1. Euskadi 2010 egitasmoa, jarduera fisikoari eta kirolari buruz­koa.
      2. Osasunerako, astial­dirako, norberaren eta gizartearen mugak gaindi­tzeko, eta kultur adieraz­piderako oharrak . 212 or.
      3. Etor­kizunera begira. 212 or.
      4. Amerikarrak erreferen­tzia. 214 or.
      5. Euskadiko egoera eta zenbait proposamen. 214 or.
      6. Zergatik lortu behar ditugun helburu horiek. 217 or.
      7. Hona hemen helburu horiek lor­tzeko oztopoetako ba­tzuk:. 218 or.
      8. Jardun proposamenak. 219 or.
      9. Jardun ereremu orokorrak. 219 or.
      10. Jarduera fisikoa etxean. 219 or.
      11. Jarduera fisikoa lanean. 220 or.
      12. Jarduera fisikoa herrian. 221 or.
      13. Jarduera fisikoa ikaste­txean. 221 or.
      14. Jardun eremu espezifikoak. 223 or.
      15. Heziketa eta prestakun­tza lehia-kirolean. 223 or.
      16. Heziketa fisikoa eta kirola kolek­tibo berezietan. 224 or.
      17. Ezintasun fisiko eta kognitiboak. 225 or.
      18. Proposamenak. 226 or.
      19. Jardun-eremu espezifikoak. 227 or.
      20. Euskal joko eta kirolak. 227 or.
      21. Mugaz gaindiko lankide­tza. 228 or.
      22. Lankide­tza uniber­tsala. 228 or.
      23. Herritarren jarduera fisikoko politika koordinatu. 229 or.
    5. 24. Atala
      1. Kirol duin baterako etika . 232 or.
      2. Ikasgai magistralak. 232 or.
      3. Arazo moralak. 233 or.
      4. Errespetua nola gauza­tzen den. 234 or.
      5. Kirolaria gizaki bat bezala errespetatu. 234 or.
      6. Jokoarekiko errespetua. 235 or.
      7. Norbere buruarekiko errespetua. 235 or.
      8. Gainerakoekiko errespetua. 236 or.
      9. Nola garatu errespetuz­ko jarrera hau?. 236 or.
      10. Kirolaren aurpegia eta arima. 237 or.
      11. Kirola bakebide. 238 or.
      12. Korolarioa . 241 or.
      13. Bibliografia . 242 or.
      14. ARGAZKIEN ERREFERENTZIAK. 252 or.
itzuli gora

Etor-Ostoa |Plaza del Caddie, 1-1º C. Lasarte/Oria. 20160. Gipuzkoa. Euskadi. Tel. (34)943 371 518 | Fax. (34)943 372 003